Özel Metotlarımızdan ve Bilgisayar Programlarımızdan Yararlanın
YÖKS, KPSS ve ALES’te Ekstra Süre Kazanın
Dikkat ve Konsantrasyon Seviyenizi Yükseltin
Etkili okuma teknikleri nelerdir? Sorusuna yanıt aramadan önce etkili okuma ve hızlı okuma terimlerinin tanımı yapalım. Hızlı okuma bireyin bir dakika içerisinde okuduğu kelime sayısının standartların üstüne çıkarılmasıdır. Ortalama bir insan bir dakikada 200 civarında kelime okur. Ancak hızlı ve etkili okuma kursu alan ve kendini bu yönde geliştiren birisi ise dakikada 1000 kelimeden fazlasını okuyabilir.
Hızlı okuma birim zamanda okunan kelime sayısı ile ilgili bir terimdir. Etkili okuma ise okuduğunu anlamayı ifade eden bir terimdir. Etkili okuma 3 temel üzerine inşa edilmiştir. Bunlar: Çabukluk, kavrama ve öğrenmedir. Kısacası sağlıklı bir okuma yapabilmek için hem hızlı okumalı hem de etkili okumalıyız. Etkili okumak için de okuduklarımızı anlamamız gerekiyor.
Etkili ve Hızlı Okuma Teknikleri hem teorik hem de pratik çalışmalar sonrasında geliştirilen tekniklerdir. Hızlı ve etkili okuma bir yetenektir. Ancak bu yetenek sonradan kazanılabilir. Yapılan egzersizler ve okumayı güçlendirme kursu ile çok daha hızlı ve etkili okumak mümkündür.
Amaç Belirleme: Etkili okuma yapmak isteyen kişi okumadan önce okumayı hangi amaçla yaptığını belirlemelidir. Kendisine bu metni neden okuyorum? Sorusunu sormalı ve o metnin kendisi için önemli olduğuna ikna olmalıdır.
Odaklanma: Okumanın başarısındaki en önemli etkenlerden biri de konsantrasyondur. Kişi okuma yaparken aklında sürekli başka şeyler olursa etkili okuma yapması imkânsızdır. Okuma yapılırken zihindeki tüm düşünceler bir kenara bırakılmalıdır. Sadece okunan metne odaklanmak hem okuma hızınızı hem de anlama hızınızı artıracaktır. Eğer zihnimiz başka şeylerle meşgulse, ne kadar hızlı okursak okuyalım yine de okuduklarımız aklımızda kalmaz.
Ortam: Hızlı ve etkin okuma tekniklerinden biri de etkin okuma için gerekli ve uygun ortamın sağlanmasıdır. Çevredeki fiziksel etkenler bizim okuduklarımızı anlamamızı zorlaştırabilir. Ortamdaki her türlü ergonomik sorunlar, ses, ışık düzeyini az ya da fazla olması okuma yaptığımız yer ya da masada dikkat dağıtacak çok fazla objenin olması etkin okumayı engeller. Okuma yaparken dik bir şekilde oturmalı, zihnimizi boşaltmalı, arada bir gözlerimizi dinlendirmeliyiz. Okuduğumuz metinlere ışık karşıdan vurmalı ve metni dik bir açı ile okumalıyız.
“Etkili okumak için çok yavaş okumalıyım” fikri son derece yanlıştır. Yavaş okuyan biri okuduklarının tamamını anlasa da etkili okumuş sayılmaz. Etkili okumak için hem hızlı okumalı hem de etkili okumalıdır. Çünkü birim zamanda okunan kelime sayısı azaldıkça okumak için harcanan zaman çoğalacaktır.
Bu yüzden beklenenden çok daha az kitap okuyacak dolayısıyla beklenilen ve istenilen performans düzeyinin altında kalacaksınız. Bunu önlemek için de etkili okuma teknikleri nelerdir? Sorusuna yanıt arayacağız.
Ön okuma: Eğer okuma sonunda anlama oranınızın yüksek olmasını istiyorsanız. Metne “göz gezdirme” tekniğini uygulayabilirsiniz. Bu yöntemde sadece başlıklar, altı çizili yerler ve önemli noktalara göz atılır metin tamamen okunmaz. Okuma göz gezdirme işlemi bittikten sonra yapılmalıdır.
İz Taşı koyma: Eğer okuduklarımızdan hiçbir şey kaçırmak istemiyorsak çok önemli bir metin okuyorsak önemli kelimeleri bulup altına iztaşı dediğimiz noktalar koyabiliriz. Bu noktalar aynı zamanda zihnimize de koyduğumuz noktalar olacaktır. Bu noktalar sayesinde o kelimelerin önemli olduğunu daha kolay anlayacağız.
Kelime Hazinesi: Hızlı ve etkili okumayı kolaylaştıran bir başka unsur da kelime hazinenizin geniş olmasıdır. Özellikle belli bir alanda okuma yapıyorsanız. O alandaki terimlerin anlamlarını öğrenmeniz, etkili okumanızı kolaylaştıracaktır. Ne kadar çok kelime öğrenirseniz o kadar hızlı ve etkili okursunuz.
5N1K Yöntemi: Bu yöntemde metni okurken metne kim ne, nerede, nasıl, ne zaman sorularını sorarsınız. Bu sorular temel sorulardır. Bu sorular ile metin içindeki çok önemli bağlantıları yakalamış olursunuz. Ancak bu soruları okumayı yaparken sormalısınız. Yani okuma esnasında duraklamak doğru olmaz.
Çünkü hızlı okumanın bir anlamı kalmaz. Hem okuyup hem de zihninize sorular sormak ilk önceleri zor gelebilir ancak yapacağınız alıştırmalar sonrasında bunu başarabileceksiniz. Okumanız bittiğinde düşünmenize gerek kalmadan tüm sorular ve cevaplar aklınızın bir köşesinde sizi bekliyor olacaktır.
Eleştirel Bakış Açısı: Etkili okumanın başka bir yöntemi de eleştirel bakmaktır. Metni okurken ilk defa duyduğunuz bir yargı varsa ya da sizin düşüncelerinizden farklı yönde yazılmış düşünceler varsa ilk önce bunları ortaya çıkarmaya çalışın. Bu noktalar üzerine yoğunlaşmak metni daha iyi kavramanıza sebep olacaktır.
Yukarıda bahsettiğimiz yöntemler anlayarak okuma, okuduğunu anlama, etkili kitap okuma yöntemleri üzerine anlattığımız metotlardır. Ancak hızlı ve etkili okuma yaparken sık tekrar edilen bazı hatalar vardır. Bu hatalar şöyledir.
Başa dönme: okuduğumuzu anlamadığımızda başa dönme ihtiyacı duyarız. Bunun için okuduğumuz satırın başına dönüp tekrar okuruz. Ancak bu yöntem tamamen yanlıştır. Vakit kaybıdır. Hızlı okumak isteyen biri asla başa dönmemelidir. Hatta bunun için kendisine söz vermelidir.
Kelimeleri tek tek okuma: Kelimeleri tek tek okuma hem hızlı okuma tekniklerine hem de güzel okuma tekniklerine aykırıdır. Kelimeleri gruplayarak okumak daha hızlı okumanızı sağlar. Çünkü zihin tıpkı fotoğraf makinesi gibi her okuma aralığında yani her kodlamada bir işlem yapar. Her kelime için bir bakış atmak gerektiğinden bir satırdaki 10 kelime için 10 bakış ve 10 işlem gerekir.
Ancak kelimeleri 3’lü gruplar halinde okursanız. Sadece 3 bakışta ve 3 işlemde bir satırı okursunuz bu da okumanızı 3 kat hızlandırmanız demektir. Hızlı okuma teknikleri konusunda kendinizi geliştirdiğinizde ise 3 kelimeden fazlasını hatta satırları ve cümleleri tek bakışta görmeye başlayacaksınız.
Gözle Sesle Parmakla Dudakla Okumak: Okuma yaparken en büyük hatalardan biri de sesle ya da parmakla işaret ederek okumaktır. Bu şekilde okuyan biri asla hızlı okuyamaz. Derhal sesini ve parmaklarını kullanmayı bırakması gerekir.
Gözlerle okumak konusunda ise ileri seviyedeki okuyucuların fikri şöyle “hızlı okuma konusunda çok geliştiğinizde, yazıları sanki doğrudan zihnimiz görüyor. Tek bakış ile çok daha fazla kelimeyi görebiliyoruz” Bu düşünceye göre metin ile zihin arasındaki tüm engeller ortanda kaldırılmaya çalışılıyor. Göz sadece zihne kod yollayan bir aparat olarak işlevi görüyor. Bir başlatıcı ya da takip edici değil…
Kısa sürede daha fazla kitap okuma
Okuduğunu anlama oranının yükselmesi
Analiz ve yaratıcı düşünmenin gelişmesi
Daha az zaman harcayıp daha çok şey öğrenebilmek
Kariyer ve kişisel gelişime katkı
Sevilen yazarlara daha çok vakit ayırabilme
Sosyal faaliyetler için daha fazla zaman kazanma
Sınavlara hazırlanırken daha hızlı okuma ve daha çok anlama
Aynı anda birden fazla objeyi görebilme
Aktif görme alanının genişlemesi
Gündemi yakından takip edebilme
Güncel yazıları ve hit kitapları okuyabilme
Okul başarısının artması
İş yaşamındaki engelleri daha kolay aşma
Hızlı ve etkili okuma yapabilmek için mutlaka hızlı okuma kursu alınmalıdır. Hızlı okuma kursları bireysel çalışmalardan çok daha fazlasını size sunacaktır.
Hızlı okuma kursları sayesinde okuma disiplini edinecek, hızlı okuma tekniklerini daha kolay öğreneceksiniz. Analiz yeteneğinizde, aynı anda birden fazla şeyi düşünme yeteneğinizde gelişmeler göreceksiniz.
Hızlı okumadaki düzenli gelişiminizi ve kelimeleri gruplandırarak daha hızlı okuduğunuzu adım adım kendiniz fark edeceksiniz. Her seviye, sizi sonuca daha hızlı götürecektir. Hedefinize giden yolda öğrendiğiniz beceriler, size eski okuma alışkanlıklarınızı unutturacaktır.